Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

natae N F

Толкование Перевод

1 nata

natae N F

daughter; child

Latin-English dictionary > nata
2 gnata

nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
I.
Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
1.
With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):
cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,
Cic. de Or. 1, 40, 183:
cujus ex filiā natus est Sestius,
id. Fam. 13, 8, 1:
Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,
id. Rep. 2, 21, 37:
ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,
Sen. ad Helv. 16, 6:
natam sibi ex Poppaeā filiam,
Tac. A. 15, 23 init.:
ex Thetide natus,
Quint. 3, 7, 11:
ex Urbiniā natus,
id. 7, 2, 5:
Alexandri filius natus ex Barsine,
Just. 13, 2, 7; cf.:
negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,
Suet. Ner. 6:
quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,
Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:
convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 4, 7:
ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,
Liv. 43, 3, 2;
very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,
Suet. Ner. 4 init.:
Neoptolemus ex quo nata est Olympias,
Just. 17, 3, 14:
ex quo nasci nepotes deceat,
Plin. Ep. 1, 14, 2:
illum ex me natum,
Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:
quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,
Juv. 9, 83.—
2.
With de and abl.:
de tigride natus,
Ov. M. 9, 612; cf.:
de stirpe dei nasci,
id. ib. 11, 312:
de pellice natus,
id. ib. 4, 422:
natus de muliere,
Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
3.
With abl. (so usually with proper names;
and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,
Cic. N. D. 3, 17, 44:
Hercules Jove natus,
id. ib. 3, 16, 42:
Nilo natus,
id. ib. 3, 16, 42:
nascetur Oedipus Lao,
id. Fat. 13, 30:
patre Marte,
id. Rep. 2, 2, 4:
Paulo,
id. Off. 1, 33, 121:
privignus Poppaeā natus,
Suet. Ner. 55:
Ascanius Creusā matre natus,
Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:
amplissimā familiā nati adulescentes,
Caes. B. G. 7, 37, 1:
honestis parentibus,
Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:
Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,
Tac. A. 16, 17:
deus deo natus,
Liv. 1, 16, 3:
imperioso patre,
id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):
patre certo nasci,
Cic. Rosc. Am. 16, 46:
Apolline natus,
Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,
natus deā,
of Æneas, Verg. A. 1, 582:
matre Musā natus,
Cic. N. D. 3, 18, 45:
nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,
Verg. A. 1, 286.—
4.
With ab and abl.:
generari et nasci a principibus,
Tac. H. 1, 16:
et qui nascentur ab illo,
Verg. G. 1, 434.—
5.
In other constrr.:
post homines natos,
since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:
post genus hominum natum,
id. Balb. 10, 26:
in miseriam nascimur,
id. Tusc. 1, 5, 9:
aves omnes in pedes nascuntur,
with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:
ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,
to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:
homo nascitur ad laborem,
i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
B.
Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:
humi nascentia fraga,
Verg. E. 3, 92:
cum nata fuerint folia,
Vulg. Marc. 13, 28:
nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,
is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:
onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,
Plin. 36, 8, 12, § 61:
ex palude nascitur amnis,
rises, id. 36, 26, 65, § 190:
nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,
rise, Verg. E. 8, 17:
unde nigerrimus Auster Nascitur,
id. G. 3, 278:
nascens luna,
Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:
nascentia templa,
newly built, Mart. 6, 4, 3:
Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,
Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):
ab eo flumine collis nascebatur,
Caes. B. G. 2, 18; cf.:
nascitur altera moles,
Sil. 3, 530. —
II.
Trop.
A.
To arise, spring forth, proceed from, be produced:
scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,
Cic. Fam. 16, 22, 2:
nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,
id. Off. 2, 5, 16:
fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,
id. Fam. 15, 4, 13:
facinus natum a cupiditate,
id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:
visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,
id. Div. 2, 66, 135:
strumae nascuntur maxime in cervice,
Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:
onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,
Plin. 36, 7, 12, § 59:
frumenta nata sunt,
Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:
ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,
id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:
profectio nata a timore defectionis,
Caes. B. G. 7, 43:
querelae verae nascuntur pectore ab imo,
Cat. 64, 198:
omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,
Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:
ex hoc nascitur ut,
hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
B.
Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):
quod natum est ex spiritu, spiritus est,
Vulg. Johan. 3, 6:
nasci denuo,
id. ib. 3, 7:
natus ex Deo,
id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
A.
nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:
ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,
Cic. Brut. 7, 27:
eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,
Petr. 4:
(vitulus) vexat nascenti robora cornu,
Juv. 12, 9.—
2.
Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
B.
nātus, a, um, P. a., born; hence,
1.
Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:
caritas, quae est inter natos et parentes,
Cic. Lael. 8, 27:
bellum prope inter parentes natosque,
Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:
cum pecore et gnatis,
Hor. S. 2, 2, 115:
et trepidae matres pressere ad pectora natos,
Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:
natam conlocare alicui,
Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):
si quis gnatam pro mutā devovet agnā,
Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):
maxima natarum Priami,
Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):
tamquam si natus nemo in aedibus habitet,
Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:
nato nemini,
id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
2.
Adj.
a.
Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
(α).
With dat. (class.):
me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,
Ter. Ad. 4, 2, 6:
non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,
Cic. Fin. 2, 14, 45:
natus huic imperio,
id. Cael. 24, 59:
gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,
id. Pis. 17, 41:
Judaei et Syri, nationes natae servituti,
id. Prov. Cons. 5, 10. —
(β).
With ad (class.):
vir ad omnia summa natus,
Cic. Brut. 68, 239:
natus ad haec tempora,
id. Phil. 12, 4, 9:
ad dicendum natus aptusque,
id. de Or. 1, 22, 99:
ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,
id. Fin. 5, 22, 63:
ad hoc unum natus,
id. Or. 28, 99:
ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,
id. Fin. 2, 13, 40:
natus ad sacra Cithaeron,
Ov. M. 2, 223:
canor mulcendas natus ad aures,
id. ib. 5, 561.—
(γ).
With inf. ( poet.):
quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,
Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
(δ).
With in and acc. ( poet.):
nati in usum laetitiae scyphi,
Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
(ε).
With propter (rare):
apros, animal propter convivia natum,
Juv. 1, 141.—
b.
Formed or constituted by nature in any manner:
alius ager bene natus, alius male,
Varr. R. R. 1, 6, 1:
sarmenta male nata,
Col. 4, 24, 7:
ita natus locus est,
Liv. 9, 2:
inculti versūs et male nati,
Hor. Ep. 2, 1, 233.—
(β).
Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:
ut in his pro re natā non incommode possint esse,
Cic. Att. 7, 14, 3:
Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,
id. ib. 14, 6, 1;
7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,
Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
c.
With a specification of time, so old, of the age of, etc.:
eques Romanus annos prope XC. natus,
Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:
annos natus unum et viginti,
id. de Or. 3, 20, 74:
cum annos ad quinquaginta natus esset,
id. Clu. 40, 110:
cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,
id. Tusc. 5, 20, 57:
Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,
id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;
Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,
Ter. Eun. 3, 3, 23:
minor quinque et viginti annis natus,
Nep. Han. 3, 2:
minor triginta annis natus,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:
homo annos natus major quadraginta,
over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:
Dionysius major annos sexaginta natus decessit,
Nep. Reg. 2, 3:
cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32, 3:
minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,
Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):
plus triginta annis natus sim,
Plaut. Men. 3, 1, 1:
annos sexaginta natus es aut plus,
Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:
non amplius novem annos natus,
Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:
ubi germen nascere coeperit,
Cato, R. R. 151 fin.

Lewis & Short latin dictionary > gnata
3 nascor

nascor, nātus, nasci (ante-class., and in poets of the class. period also gnatus, v. under P. a. B.; part. fut. nasciturus, Pall. Jun. 7, § 8; Vulg. Judic. 13, 8), 3, v. dep. [from gnascor, gnatus, root gen, whence gigno; cf. Gr. gennaô], to be born, to be begotten (of or by male or female).
I.
Lit.; constr. with ex or de and abl., or with abl. alone; rarely with ab and abl.
1.
With ex and abl. (esp. with name or other appellation of the mother):
cum ex utrāque (uxore) filius natus esset,
Cic. de Or. 1, 40, 183:
cujus ex filiā natus est Sestius,
id. Fam. 13, 8, 1:
Servius Tullius ex serva Tarquiniensi natus,
id. Rep. 2, 21, 37:
ex hac feminā debuit nasci, qui, etc.,
Sen. ad Helv. 16, 6:
natam sibi ex Poppaeā filiam,
Tac. A. 15, 23 init.:
ex Thetide natus,
Quint. 3, 7, 11:
ex Urbiniā natus,
id. 7, 2, 5:
Alexandri filius natus ex Barsine,
Just. 13, 2, 7; cf.:
negantis (Domitii) quidquam ex se et Agrippinā nisi detestabile nasci potuisse,
Suet. Ner. 6:
quod ex nobis natos liberos appellamus, idcirco Cerere nati nominati sunt Liber et Libera,
Cic. N. D. 2, 24, 62; cf.:
convinces facile ex te esse natum, nam tui similis est probe,
Ter. Heaut. 5, 4, 7:
ex militibus Romanis et Hispanis mulieribus natos se memorantes,
Liv. 43, 3, 2;
very rarely with a designation of the father, and only with pronouns: ex hoc Domitius nascitur,
Suet. Ner. 4 init.:
Neoptolemus ex quo nata est Olympias,
Just. 17, 3, 14:
ex quo nasci nepotes deceat,
Plin. Ep. 1, 14, 2:
illum ex me natum,
Val. Max. 5, 10 ext. 3; cf.:
quod tibi filiolus vel filia nascitur ex me,
Juv. 9, 83.—
2.
With de and abl.:
de tigride natus,
Ov. M. 9, 612; cf.:
de stirpe dei nasci,
id. ib. 11, 312:
de pellice natus,
id. ib. 4, 422:
natus de muliere,
Vulg. Job, 14, 1; 15, 14. —
3.
With abl. (so usually with proper names;
and with general designations of parents, family, etc.): quos omnes Erebo et Nocte natos ferunt,
Cic. N. D. 3, 17, 44:
Hercules Jove natus,
id. ib. 3, 16, 42:
Nilo natus,
id. ib. 3, 16, 42:
nascetur Oedipus Lao,
id. Fat. 13, 30:
patre Marte,
id. Rep. 2, 2, 4:
Paulo,
id. Off. 1, 33, 121:
privignus Poppaeā natus,
Suet. Ner. 55:
Ascanius Creusā matre natus,
Liv. 1, 3, 2: Junia, Vell. 2, 127, 4:
amplissimā familiā nati adulescentes,
Caes. B. G. 7, 37, 1:
honestis parentibus,
Quint. 1, 11, 85; Sen. Contr. 7, 21, 1:
Mela quibus Gallio et Seneca parentibus natus,
Tac. A. 16, 17:
deus deo natus,
Liv. 1, 16, 3:
imperioso patre,
id. 7, 4, 5; 9, 1, 12: Assaraco natus Capus, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 3, 35 (Ann. v. 31 Vahl.):
patre certo nasci,
Cic. Rosc. Am. 16, 46:
Apolline natus,
Ov. M. 15, 639: natus deā, son of a goddess, i. e. Achilles, id. M. 12, 86; so,
natus deā,
of Æneas, Verg. A. 1, 582:
matre Musā natus,
Cic. N. D. 3, 18, 45:
nascetur pulcrā Trojanus origine Caesar,
Verg. A. 1, 286.—
4.
With ab and abl.:
generari et nasci a principibus,
Tac. H. 1, 16:
et qui nascentur ab illo,
Verg. G. 1, 434.—
5.
In other constrr.:
post homines natos,
since men have lived, Cic. Phil. 11, 1, 1:
post genus hominum natum,
id. Balb. 10, 26:
in miseriam nascimur,
id. Tusc. 1, 5, 9:
aves omnes in pedes nascuntur,
with the feet foremost, Plin. 10, 53, 74, § 149:
ad homines nascendos vim hujus numeri (septenarii) pertinere,
to the formation of man in the womb, Gell. 3, 10, 7:
homo nascitur ad laborem,
i. e. it is his nature to suffer it, Vulg. Job, 5, 7.—
B.
Transf., to rise, take beginning, derive origin, spring forth, grow, be found: O fortunatam natam me consule Romam, Cic. ap. Quint. 11, 1, 24; and ap. Juv. 10, 122:
humi nascentia fraga,
Verg. E. 3, 92:
cum nata fuerint folia,
Vulg. Marc. 13, 28:
nascitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus,
is found, produced, Caes. B. G. 5, 12:
onyx nascitur circa Thebas Aegyptias,
Plin. 36, 8, 12, § 61:
ex palude nascitur amnis,
rises, id. 36, 26, 65, § 190:
nascere, praeque diem veniens age, Lucifer, almum,
rise, Verg. E. 8, 17:
unde nigerrimus Auster Nascitur,
id. G. 3, 278:
nascens luna,
Hor. C. 3, 23, 2; id. S. 2, 4, 30:
nascentia templa,
newly built, Mart. 6, 4, 3:
Circaeis nata forent an Lucrinum ad saxum... ostrea,
Juv. 4, 140.— To rise, be formed (of a hill):
ab eo flumine collis nascebatur,
Caes. B. G. 2, 18; cf.:
nascitur altera moles,
Sil. 3, 530. —
II.
Trop.
A.
To arise, spring forth, proceed from, be produced:
scribes ad me, ut mihi nascatur epistulae argumentum,
Cic. Fam. 16, 22, 2:
nulla tam detestabilis pestis est, quae non homini ab homine nascatur,
id. Off. 2, 5, 16:
fateor ea me studiose secutum ex quibus vera gloria nasci posset,
id. Fam. 15, 4, 13:
facinus natum a cupiditate,
id. Verr. 2, 2, 34, § 82; id. Font. 16, 37:
visus ei dicitur draco... dicere quo illa loci nasceretur,
id. Div. 2, 66, 135:
strumae nascuntur maxime in cervice,
Cels. 5, 28, 7; 7, 12, 1 fin.; 7, 6, 4 fin.:
onychem in Arabiae tantum montibus nasci putavere,
Plin. 36, 7, 12, § 59:
frumenta nata sunt,
Cic. Verr. 2, 3, 63, § 147:
ex quo uno haec omnia nata et profecta esse concedit,
id. Quint. 28, 85; id. Agr 2, 33, 90:
profectio nata a timore defectionis,
Caes. B. G. 7, 43:
querelae verae nascuntur pectore ab imo,
Cat. 64, 198:
omnis obligatio vel ex contractu nascitur vel ex delicto,
Gai. Inst. 3, 88 sq. —With ut:
ex hoc nascitur ut,
hence it follows that, Cic. Fin. 3, 19, 63; Sen. Ep. 74, 11.—
B.
Esp., of the spiritual renewal of a religious experience, to be regenerated, born again (eccl. Lat.):
quod natum est ex spiritu, spiritus est,
Vulg. Johan. 3, 6:
nasci denuo,
id. ib. 3, 7:
natus ex Deo,
id. 1 Johan. 3, 9, etc.—Hence, P. a.
A.
nascens, entis, arising, beginning, nascent, infant, immature:
ante Periclem et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed jam adultis fuerunt, littera nulla est, etc.,
Cic. Brut. 7, 27:
eloquentiam pueris induunt adhuc nascentibus,
Petr. 4:
(vitulus) vexat nascenti robora cornu,
Juv. 12, 9.—
2.
Subst.: nascentia, ĭum, n., organic bodies, esp. plants, Vitr. 5, 1, 3; 5, 8, 1.—
B.
nātus, a, um, P. a., born; hence,
1.
Subst.: nātus ( gnātus), i, m., a son; and nāta ( gnāta), ae, f. (dat. and abl. pl. natabus, where ambiguity is to be avoided, Plaut. ap. Prisc. p. 733 P.; Inscr. Orell. 7421; Phocas, p. 1707 P.; v. Neue, Formenl. 1, p. 29), a daughter; in plur.: nati (gnati), children, offspring:
caritas, quae est inter natos et parentes,
Cic. Lael. 8, 27:
bellum prope inter parentes natosque,
Liv. 1, 23, 1; cf. id. 5, 40, 3:
cum pecore et gnatis,
Hor. S. 2, 2, 115:
et trepidae matres pressere ad pectora natos,
Verg. A. 7, 518: mihi ausculta, nate, pueros jube cremarier, Enn. [p. 1188] ap. Non. 246, 11 (Trag. v. 329 Vahl.); Hor. S. 1, 3, 43:
natam conlocare alicui,
Plaut. Aul. Arg. 1, 15: o gnata, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 46 Vahl.):
si quis gnatam pro mutā devovet agnā,
Hor. S. 2, 3, 219; cf. id. ib. 2, 3, 199: Hectoris natum de muro jactarier, Enn. ap. Varr. L. L. 10, § 70 Müll. (Trag. v. 130 Vahl.); so, Nerei natae, id. ap. Prisc. p. 733 P. (Trag. v. 135 Vahl.):
maxima natarum Priami,
Verg. A. 1, 654; Ov. M. 13, 661.—Esp. in the phrase natus nemo, not a human being, nobody (Plautine for nemo mortalis):
tamquam si natus nemo in aedibus habitet,
Plaut. Most. 2, 1, 55 Lorenz ad loc.; id. ib. 2, 2, 20:
nato nemini,
id. Cas. 2, 4, 15; id. Ps. 1, 3, 63.—
2.
Adj.
a.
Natus alicui rei or ad aliquam rem, born, made, destined, designed, intended, produced by nature for any thing.
(α).
With dat. (class.):
me credo huic esse natum rei, ferundis miseriis,
Ter. Ad. 4, 2, 6:
non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, sed suis,
Cic. Fin. 2, 14, 45:
natus huic imperio,
id. Cael. 24, 59:
gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriae,
id. Pis. 17, 41:
Judaei et Syri, nationes natae servituti,
id. Prov. Cons. 5, 10. —
(β).
With ad (class.):
vir ad omnia summa natus,
Cic. Brut. 68, 239:
natus ad haec tempora,
id. Phil. 12, 4, 9:
ad dicendum natus aptusque,
id. de Or. 1, 22, 99:
ad haudem et ad decus nati, suscepti, instituti sumus,
id. Fin. 5, 22, 63:
ad hoc unum natus,
id. Or. 28, 99:
ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad indagandum canis, sic homo ad intellegendum et agendum natus est,
id. Fin. 2, 13, 40:
natus ad sacra Cithaeron,
Ov. M. 2, 223:
canor mulcendas natus ad aures,
id. ib. 5, 561.—
(γ).
With inf. ( poet.):
quid meruere boves, animal... natum tolerare labores,
Ov. M. 15, 120: sentes tantummodo laedere natae, id. de Nuce, 113.—
(δ).
With in and acc. ( poet.):
nati in usum laetitiae scyphi,
Hor. C. 1, 27, 1; Ov. M. 14, 99; 15, 117.—
(ε).
With propter (rare):
apros, animal propter convivia natum,
Juv. 1, 141.—
b.
Formed or constituted by nature in any manner:
alius ager bene natus, alius male,
Varr. R. R. 1, 6, 1:
sarmenta male nata,
Col. 4, 24, 7:
ita natus locus est,
Liv. 9, 2:
inculti versūs et male nati,
Hor. Ep. 2, 1, 233.—
(β).
Pro re natā, or (ante- and post-class.) e re natā, under the present circumstances, according to the state of affairs, as matters are:
ut in his pro re natā non incommode possint esse,
Cic. Att. 7, 14, 3:
Antonii colloquium cum heroibus nostris pro re natā non incommodum,
id. ib. 14, 6, 1;
7, 8, 2: e re natā melius fieri haud potuit, quam factum est,
Ter. Ad. 3, 1, 8; App. M. 4, p. 143, 38.—
c.
With a specification of time, so old, of the age of, etc.:
eques Romanus annos prope XC. natus,
Cic. Verr. 2, 3, 25, § 62:
annos natus unum et viginti,
id. de Or. 3, 20, 74:
cum annos ad quinquaginta natus esset,
id. Clu. 40, 110:
cum quinque et viginti natus annos dominatum occupavisset,
id. Tusc. 5, 20, 57:
Cato annos quinque et octoginta natus excessit e vitā,
id. Brut. 20, 80; in inscr. ANNORVM NATVS, etc., Inscr. Mon. Scip. n. 7;
Inscr. Marini Atti, p. 564.— Sometimes, in order to specify the age more exactly, major or minor, without or with quam, is added: annos nata est sedecim non major,
Ter. Eun. 3, 3, 23:
minor quinque et viginti annis natus,
Nep. Han. 3, 2:
minor triginta annis natus,
Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:
homo annos natus major quadraginta,
over forty years old, Cic. Rosc. Am. 14, 49:
Dionysius major annos sexaginta natus decessit,
Nep. Reg. 2, 3:
cum liberis majoribus quam quindecim annos natis,
Liv. 45, 32, 3:
minorem quam annos sex, majorem quam annos decem natam, negarunt capi fas esse,
Gell. 1, 12, 1.—For major, minor, sometimes with plus, minus (ante-class.):
plus triginta annis natus sim,
Plaut. Men. 3, 1, 1:
annos sexaginta natus es aut plus,
Ter. Heaut. 1, 1, 11; cf.:
non amplius novem annos natus,
Nep. Han. 2, 3.— Act. collat. form: nasco, ĕre, to be born, etc.:
ubi germen nascere coeperit,
Cato, R. R. 151 fin.

Lewis & Short latin dictionary > nascor
4 cōnūbium

cōnūbium (not connū-), n [com-+nubo], marriage, wedlock (as a civil institution; cf. coniugium, the personal union), C.: per conubia Gaetulos secum miscuere, S.: natae, V.: nostra, with me, O.: Pyrrhin' conubia servas? V.: conubiis ambire Latinum, i. e. for his daughter's hand, V. — The right of intermarriage: conubia plebei cum patribus sancire: patrum et plebis, L.— Sexual union, O.
* * *

conubi(i) N N

marriage/wedlock; right to marry; act/ceremony of marriage (usu. pl.); intermarriage between two groups of people/instance of it; right to intermarry; married partner/spouse, husband/wife; sexual union; ingrafting (plants)

Latin-English dictionary > cōnūbium
5 ex or (only before consonants) ē

ex or (only before consonants) ē praep. with abl, out of, from within (opp. in). I. In space, out of, from: signa ex urbe tollere: solem e mundo tollere: ex hoc fonticulo tantumdem sumere, H.: ex Aethiopiā Ancillula, T.: ex urbe sicarii: eius ex Africā reditus: ex Hispaniā quidam, Cs.: puer ex aulā, H.—From, down from, from off: ex speluncā saxum in crura eius incidisse: equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt, from horseback, Cs.: cecidisse ex equo dicitur.—Up from, above, out of: collis paululum ex planitie editus, Cs.: globum terrae eminentem e mari.—In gen., from, down from, at, in, upon: ex cruce Italiam cernere: ex equo pugnare: ex loco superiore conspicatus, etc., Cs.: ex hoc loco verba fecisti: ex vinculis causam dicere, L.— Esp., in adverbial phrases: ex itinere, on the march, without halting, S.: ex fugā, during the flight, Cs.: portus ex adverso urbi positus, opposite, L.: erat e regione oppidi collis, over against, Cs.: ex omni parte perfectum, entirely: aliquā ex parte incommodis mederi, in some measure: impetūs ex maximā parte servorum: e vestigio, suddenly.— II. In time, of succession, from, immediately after, directly after, after, following: Cotta ex consulatu est profectus in Galliam: tanta vilitas annonae ex inopiā consecuta est: ex magnis rupibus nactus planitem, Cs.: Aliam rem ex aliā cogitare, T.: alia ex aliis iniquiora postulando, L.: diem ex die exspectabam, day after day.—Of duration, from... onward, from, since, beginning at: ex eā die ad hanc diem: ex eo die, quo, etc.: ex certo tempore, after a fixed date: ex aeterno tempore: Motum ex Metello consule (bellum), H.: octavus annus est, ex quo, etc., since, Ta.: Romae vereor ne ex Kal. Ian. magni tumultūs sint, after. —With the notion of escape or relief, from and after, from: se ex labore reficere, Cs.: ex illo metu mortis recreatus: animus ex miseriis requievit, S. — Esp., in phrases: ex tempore effutire, off hand, without reflection: ex meo tempore, for my convenience: in quibus (quaestionibus) ex tempore officium quaeritur, according to circumstances: ex intervallo consequi, after a while: ex tempore aliquo.— III. Fig., of the point of departure, away from, from, out of, of: amicitiam e vitā tollunt: e fundo eiectus, dispossessed of: agro ex hoste capto, L.: ex populo R. bona accipere, S. —Partitive uses, of a whole or class, of, out of, from among, among: alia ex hoc quaestu, i. e. trade, T.: non orator unus e multis, i. e. no common: acerrimus ex omnibus sensibus: ex primo hastato (ordine) legionis, one of the first division, Cs.: multum ex ripā colere, Ta.: altitudo puppium ex navibus, Cs. — Of the means, out of, by means of, with: ex incommodis Alterius sua ut conparent commoda, T.: ex caede vivunt: largiri ex alieno, L.; cf. ex iure hesterno panem vorent, dipped in, T.—Of the origin or source, from, out of, born of, arising from: bellorum causae ex rei p. contentione natae: ex pertinaciā oritur seditio: ex animo amicus, heartily.—Esp. with verbs of sense, intelligence, etc.: quā re negent, ex me non audies: ut ex amicis acceperam: ex quo intellegere posset: ut ex iis quaeratur: video ex litteris.—Of the material, of, out of: statua ex aere facta: (homo) qui ex animo constet et corpore: milites mixti ex conluvione gentium, L. — Of a condition or nature which is changed, from, out of: di ex hominibus facti: ex exsule consul: duas ex unā civitate discordia fecerat, L. — Of the cause, from, through, by, in consequence of, by reason of, on account of: gravida e Pamphilo, T.: infirmus ex morbo: e viā languere: ex gravitate loci volgari morbos, L.: ex illā ipsā re, for that very reason: e quo efficitur, non ut, etc.: ex hac clade atrox ira, L.: ex legato timor, Ta.—From, after, on account of: cui postea Africano cognomen ex virtute fuit, S.: nomen ex vitio positum, O.: urbem e suo nomine Romam iussit nominari. —Of measure or rule, according to, after, in conformity with, in pursuance of, by: ex aliarum ingeniis me iudicet, T.: dies ex praeceptis tuis actus: ex consuetudine suā, Cs.: e virtute vivere: ex senatūs sententiā: ex sententiā, satisfactorily, T.: illum ex artificio comico aestimabat.—Esp., in the phrases, ex re, according to the fact, to the advantage, to profit: oratio ex re et ex causā habita: Non ex re istius, for his good, T.: garrit Ex re fabellas, apt, H.: quid tam e re p. fuit? for the public benefit: ex usu, advantageous: ex usu quod est, id persequar, T.: rem ex usu Galliae accidisse, Cs.: e re natā, according to circumstances, T.—Of manner, mostly in adverb. phrases: res ex libidine magis quam ex vero celebrare, arbitrarily... justly, S.: dicam ex animo, outright: ex composito, by agreement, L.: ex facili, with ease, Ta.— IV. In compounds, ex stands before vowels and h, and before c, p (except epoto, epotus), q, s (except escendere, escensio), t; ef (sometimes ec) before f; ē before b, d, g, i consonant, l (except exlex), m, n, v. For exs-, ex- alone is often written (exanguis for exsanguis, etc.).

Latin-English dictionary > ex or (only before consonants) ē
6 lībō

lībō āvī, ātus, āre [LIQV-], to take out as a sample, take a little of: quodcunque cibi digitis, O.— To take a taste of, taste, sip: iecur, L.: flumina summa, V.: vernas Pasco <*>ibatis dapibus, i. e. remnants, H.— To pour out, offer as a libation, spill, sprinkle, make a drink-offering: in mensam laticum honorem, V.: mero libans carchesia Baccho, of pure wine, V.: Oceano libemus, V.: Hoc auro (i. e. hac paterā aureā), V.: libato (i. e. postquam libatum est), V.— To besprinkle: pateris altaria, V.— To offer, dedicate, consecrate (esp. of first-fruits): certasque fruges: diis-dapes, L.: tristia dona cineri, V.: Celso lacrimas adempto, O.— To touch lightly, graze: summam celeri pede harenam, O.: oscula natae, kissed lightly, V.— To impair: virīs, L.: virginitatem, O.—Fig., to take out, cull, extract, gather, compile, collect: ex variis ingeniis excellentissima quaeque: neque ea, ut sua, possedisse, sed ut aliena libasse.
* * *
I
libare, libavi, libatus V

nibble, sip; pour in offering/a libation; impair; graze, touch, skim (over)
II
Libonis N M

Libo; (Roman cognomen)

Latin-English dictionary > lībō
7 moror

moror ātus, ārī, dep. [mora], to delay, tarry, stay, wait, remain, linger, loiter: Eamus... Ubi vis; non moror, i. e. I have no objection, T.: Brundisi: amplius morando, S.: apud oppidum, Cs.: in quā (commemoratione) diutius non morabor: faciem capere morando, i. e. by slow degrees, O.: quid moror? H.: quid multis moror? why make a long story? T.: ne multis morer, to be brief: haud multa moratus, i. e. without long delay, V.: paulum lacrimis et mente morata, in tearful thought, V.: rosa quo locorum Sera moretur, may linger, H.: nec morati sunt quin decurrerent ad castra, L.: nihil ego moror quo minus decemviratu abeam, i. e. I will immediately, L.: cui bellum moremur inferre: in conubio natae, brood, V.— To delay, retard, impede, detain, cause to wait, hinder: impetum hostium, Cs.: eum: ab itinere hostem, L.: absiste morari, detain (me) not, V.: convivas, keep waiting, T.— To fix the attention of, delight, delay, amuse, entertain: Fabula populum moratur, H.: oculos aurīsque Caesaris, arrest, H.— P. pass.: novitate morandus spectator, H.— To hinder, prevent, impede: non moror quo minus in civitatem redeant, L.: moratus sit nemo, quo minus abeant, L.—In the phrase, nihil morari, with acc. of person, not to detain, let go, dismiss, release: C. Sempronium nihil moror, i. e. withdraw my accusation against, L.: negavit, se Gracchum morari, said he had nothing against, L.—In the phrase, nihil morari, with acc. of thing, or an obj clause, to let go, not value, disregard, care nothing for, have nothing to say against: profecto non plus biduom aut— Ph. Aut? nil moror, I don't care for that, T.: nam vina nihil moror illius orae, H.: nihil moror, eos salvos esse: invisum quem tibi esse Nil moror, I care not, V.: ut multum (sc. scripserit), nil moror, attach no value to quantity, H.
* * *

morari, moratus sum V DEP

delay; stay, stay behind; devote attention to

Latin-English dictionary > moror
8 sinister

sinister tra, trum, adj., with comp. [a double comp. of uncertain origin], left, on the left, on the left hand, at the left side: in sinistro cornu, on the left wing, Cs.: angulus castrorum, Cs.: ripa, H.: tibia, Ph.: manus, N.—As subst f. (sc. manus): sinistrā inpeditā, Cs.: natae ad furta sinistrae, O.: a sinistrā, on the left: miles dextrā ac sinistrā muro tectus, Cs.— Plur m. as subst. (sc. ordines): sinistris additae vires (opp. dextra pars), L.: sinisterior rota, O.—In augury (because the Roman augurs faced south, with the propitious East on the left), favorable, auspicious, fortunate, lucky: ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dextra, meliora: cornix, V.: tonitrūs, O.—(As in Greek augury, where the face was northward), unlucky, unfavorable, inauspicious: Di, precor, a nobis omen removete sinistrum, O.: avibus sinistris, O.: sinistrum fulmen nuntiare.—Fig., wrong, perverse, improper: mores, V.: natura, Cu.— Unlucky, injurious, adverse, unfavorable, bad: Notus pecori sinister, V.: interpretatio, Ta.—As subst n.: (matrona) studiosa sinistri, of evil, O.
* * *
I
sinistera -um, sinisterior -or -us, sinistimus -a -um ADJ

left, improper,adverse; inauspicious
II
sinistra -um, sinistrior -or -us, sinistimus -a -um ADJ

left, improper,adverse; inauspicious

Latin-English dictionary > sinister
9 thalamus

thalamus ī, m, τηάλαμοσ, an inner room, chamber, apartment: Pars secreta domūs... Trīs habuit thalamos, O.: Ferrei Eumenidum thalami, i. e. abode, V.: ubi iam thalamis se conposuere, in their cells (of bees), V.—A sleeping-room, bedchamber: natae, V.: thalami limina, O.—A bridal-bed, Pr.—Marriage, wedlock: thalami expers vitam Degere, V.: thalamos ne desere pactos, i. e. your promised bride, V.: quid thalamos alieni concipis orbis? i. e. in a distant land, O.
* * *

thalami N M

bedroom; marriage

Latin-English dictionary > thalamus
10 ceu

ceu, adv. [contr. from ce-ve, like neu and seu, from neve and sive], a particle of equality or comparison, as, like as, just as (in the ante-Aug. per., peculiar to more elevated poetry;
later also in prose, in Seneca and Suet., and esp. freq. in Plin. H. N.): pars vertere terga, ceu quondam petiere rates,
Verg. A. 6, 492:
ceu talpae,
Plin. 9, 6, 7, § 17:
ceu notamus in muscis,
id. 11, 48, 108, § 258; so id. 9, 37, 61, § 132; Suet. Vit. 17; Plin. 19, 12, 62, § 187.—
II.
In poet. comparisons (hence, haud aliter follows in a corresponding clause, Verg. A. 9, 797; 10, 360, or sic, id. ib. 10, 729), like, as, like as:
tenuis fugit ceu fumus in auras,
Verg. A. 5, 740; so id. G. 3, 542; * Cat. 64, 239:
Hecuba et natae... Praecipites atrā ceu tempestate columbae,... sedebant,
Verg. A. 2, 516; * Hor. C. 4, 4, 43:
ceu nubibus arcus Mille jacit varios adverso sole colores,
Verg. A. 5, 88; so id. ib. 5, 527.—
b.
With cum, as when, Verg. G. 1, 303: 4, 96; id. A. 7, 673; 9, 30; 9, 792; 10, 97; Sen. Q. N. 6, 24, 4.—
c.
With si (twice in Lucr.), Lucr. 4, 620; 6, 161.—
B.
Sometimes in a conditional sense, as if, as it were, like as if, etc., Enn. ap. Non. p. 483, 2:
Thesea ceu pulsae ventorum flamine nubes Aërium nivei montis liquere cacumen,
Cat. 64, 239:
per aperta volans, ceu liber habenis, Aequora,
Verg. G. 3, 194; Plin. 2, 28, 28, § 98; 9, 37, 61, § 132; 34, 18, 54, § 175; Suet. Tib. 52; Stat. Th. 1, 320.— Hence, with a subj.:
ceu cetera nusquam Bella forent,
Verg. A. 2, 438; Sil. 2, 378; Stat. S. 3, 1, 6; id. Th. 2, 417; Plin. 16, 10, 18. § 41; 31, 1, 1, § 2; 34, 6, 13, § 28 al.—
C.
In the Nat. Hist. of Pliny sometimes ceu vero = quasi vero, in refuting another's opinion, as if, just as if: ceu vero nesciam adversus Theophrastum scripsisse etiam feminam, Plin. praef. § 29; 7, 55, 56, § 188; 11, 39, 92, § 226; 12, 1, 5, § 11 al.; cf. upon this word, Hand, Turs. II. pp. 45-49.

Lewis & Short latin dictionary > ceu
11 extraho

ex-trăho, xi, ctum, 3, v. a., to draw out or forth, to drag out (class.).
I.
Lit.
A.
In gen.:
rete ex aqua,
Plaut. Rud. 4, 4, 124:
telum e corpore,
Cic. Rosc. Am. 7, 19:
gladium e vulnere,
Quint. 4, 2, 13;
for which: telum de vulnere,
Ov. M. 12, 119:
vivum puerum alvo,
Hor. A. P. 340; cf.:
filium exsecto ventre,
Dig. 5, 2, 6:
spinas, venena corpori,
Plin. 28, 18, 76, § 245; 7, 2, 2, § 13; cf.:
anulum sibi deficienti,
Suet. Tit. 73:
ut sine labore hanc (aquam) extraxi!
Plaut. Rud. 2, 5, 4:
vires humerorum (natae) ad aratra extrahenda,
to draw forward, draw, Cic. N. D. 2, 63, 159.—With personal objects:
aliquem e latebra,
Suet. Vit. 17; cf.: extrahitur domo latitans Oppianicus [p. 710] a Manilio, Cic. Clu. 13, 39:
rure in urbem,
Hor. S. 1, 1, 11:
senatores vi in publicum,
Liv. 26, 13, 1:
hostes invitos in aciem,
id. 8, 29, 11:
aliquem turba oppositis humeris,
Hor. S. 2, 5, 94.—
B.
Esp., med. t. t.
1.
Dentis extrahere, i. e. by medicinal means, Plin. 32, 7, 26, § 79 (cf.: dentem evellere, i. e. by force).—
2.
Of cuppingglasses:
sanguinem extrahere,
Cels. 2, 11 init. —
II.
Trop.
A.
In gen., to withdraw, extricate, release; to draw out, extract, eradicate:
urbem ex periculis maximis,
Cic. Sest. 4, 11; cf.:
me inde,
Ter. Ph. 1, 4, 3:
nescis, Parmeno, Quantum hodie profueris mihi et ex quanta aerumna extraxeris,
id. Hec. 5, 4, 36:
imbecilliores adjuvabit malisque opinionibus extrahet,
Sen. Ep. 95 med.:
se rebus humanis,
to take one's own life, Dig. 21, 1, 23, § 3:
(scelera) ex occultis tenebris in lucem,
Liv. 39, 16, 11:
secreta mentis (verberum vis),
Sen. Hippol. 884:
Epicurus ex animis hominum extraxit radicitus religionem,
Cic. N. D. 1, 43, 121; id. Ac. 2, 34, 108: cf.:
hunc errorem, quasi radicem malorum omnium, stirpitus philosophia se extracturam pollicetur,
id. Tusc. 4, 38, 83.—
B.
In partic., of time, to draw out, protract, prolong:
res variis calumniis,
Cic. Fam. 1, 4, 1:
se tergiversando in adventum ejus rem extracturum,
Liv. 34, 46, 5:
certamen usque ad noctem,
id. 4, 41, 5:
pugnam in posterum,
Tac. A. 4, 73:
bellum in tertium annum,
Liv. 3, 2, 2:
somnum plerumque in diem,
Tac. G. 22:
has materias in infinitum,
Quint. 4, 1, 43:
dicendi morā dies,
Caes. B. C. 1, 32, 3:
triduum disputationibus,
id. ib. 1, 33, 3:
diem de die,
Sen. Ben. 2, 5 fin.:
primum tempus noctis,
Caes. B. C. 3, 28, 5:
aestatem,
id. B. G. 5, 22, 4; Liv. 32, 9, 10 et saep.:
eludi atque extrahi se multitudo putare,
Liv. 2, 23, 13; cf.:
populumque ducesque incertis,
Stat. Th. 3, 575:
mentem,
id. ib. 1, 323.

Lewis & Short latin dictionary > extraho
12 haece

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > haece
13 hic

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > hic
14 Hoc erat quod

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > Hoc erat quod
15 Hoc est

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > Hoc est
16 hoce

hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
(α).
With subst.:
hic homo sanus non est,
Plaut. Am. 1, 1, 246:
rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,
id. Bacch. 1, 1, 53:
quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,
Cic. Rep. 1, 17:
genus hoc,
id. ib. 1, 25:
hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,
id. ib. 1, 19; cf.:
quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,
id. ib. 1, 1:
his libris,
id. ib. 1, 7:
hae feriae,
id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:
hoc otio,
id. ib. 9 fin.:
haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,
id. ib. 1, 10:
ad haec cituma,
id. ib. 1, 21:
hic vir,
Liv. 7, 39, 12.—
(β).
Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):
hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,
Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:
feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,
id. ib. 1, 21 fin.:
hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 87:
docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,
Cic. Rep. 1, 15:
dixerat hoc ille, cum, etc.,
id. ib. 1, 12:
haec Scipio cum dixisset,
id. ib. 1, 11:
haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,
id. ib. 1, 7.—
B.
More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);
and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,
Ter. And. 2, 3, 17:
eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,
Plaut. Capt. prol. 10; so,
hujusce,
id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:
atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:
hisce homines ubi habitent,
Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,
hisce,
id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:
haec aedes,
Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,
haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,
id. Aul. 3, 5, 58:
haec (puellae),
Ter. Eun. 3, 5, 34:
haec sententiae,
Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:
aliut posticum harunce aedium,
Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:
harunc aedium,
id. Most. 2, 1, 57:
sine opera tua nihil di horunc facere possunt,
id. Cist. 1, 1, 53:
horunc,
id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:
cedo signum, si harunc Baccharum es,
Plaut. Mil. 4, 2, 25:
harunc aedium,
id. Merc. 5, 1, 3:
hisce ego Placidum ted hodie reddam,
id. Curc. 5, 3, 48; cf.:
quid dicam hisce, incertus sum,
Ter. Hec. 3, 4, 36:
tu ab hisce rebus animum avoca,
Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,
hisce,
Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,
hosce,
id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:
apud hasce aedes,
Plaut. Am. 1, 1, 194; so,
hasce,
id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—
With the interrog. particle: hicin' Achilles est?
Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,
hicinest?
id. Pers. 5, 2, 49; cf.:
hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?
Cic. Mil. 38, 104 et saep.:
haecine,
Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:
huncine hominem,
Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:
huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!
Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:
hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?
Plaut. Bacch. 3, 3, 43:
o Juppiter, hoscine mores!
Ter. Ad. 4, 7, 40:
hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,
Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;
so in the shorter form, hicne,
Cic. Rosc. Am. 48, 141:
ex hocne equo,
id. Fat. 3, 5:
cum hocne,
id. Att. 9, 7, 3:
ex hacne natura,
id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;
in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,
Inscr. Orell. 5; cf.:
HVIVSQ. LOCI,
id. ib. 1580; 2300;
and HOIVSQVE AEDIS ERGO,
id. ib. 2488.—
C.
With other pronouns:
hos eosdem motus perturbationes dixerimus,
Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:
cum idem hoc visum diceretur,
id. Rep. 1, 14:
hoc idem fit in reliquis civitatibus,
Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:
haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,
Caes. B. G. 7, 17 fin.:
haec eadem genera,
Quint. 6, 3, 54:
hoc ipsum civile jus,
Cic. Rep. 1, 2:
sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,
Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:
ad hunc eum ipsum,
Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:
idem hoc ipsum,
id. Tusc. 5, 9, 26:
huic illi legato,
id. Fl. 22, 52:
hunc illum fatis Portendi generum,
Verg. A. 7, 255; cf.:
hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 15, 31:
hic est ille status quantitatis,
Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:
hujus istius facti stultitia,
Cic. Rab. Post. 9, 24:
ista haec epigrammata,
Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:
callidum quendam hunc,
Cic. de Or. 1, 50, 218.—
D.
Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):
ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,
Cic. Inv. 2, 16, 50:
in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,
id. Rep. 1, 1:
si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,
Quint. 7, 2, 30:
cum hic testamento, ille proximitate nitatur,
id. 3, 6, 95:
in his judicem sibi, in illis alii credere,
id. 5, 7, 33:
haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,
id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:
cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,
Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:
iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,
id. Ac. 2, 33, 105:
si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,
id. Inv. 2, 41, 121:
has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,
id. Ac. 2, 42, 130:
Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,
this... that, id. Fam. 9, 16, 4:
ego hoc dico. adversarius hoc,
Quint. 4, 4, 8:
vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,
Verg. A. 6, 621 sq.:
hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,
Tac. A. 14, 8:
quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,
Quint. 6, 1, 3 sq.:
interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?
id. 7, 3, 9:
alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,
Cic. Rosc. Am. 6, 17:
occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,
Ov. M. 1, 293.—
2.
Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:
hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,
id. Fin. 4, 4, 10:
hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,
Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:
melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,
the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:
quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,
Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
E.
In the neutr. sing. subst., with gen.:
quid hoc hominist?
Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:
quid hoc morbi est?
id. ib. 2, 1, 19:
quid hoc est negoti?
id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:
hoc fructi pro labore ab his fero,
id. Ad. 5, 4, 16:
edormiscam hoc villi,
id. ib. 5, 2, 11:
hoc commodi est, quod, etc.,
Cic. Rosc. Am. 32, 91:
hoc copiarum in Hispanias portatum est,
Liv. 42, 18, 7:
hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,
id. 5, 2, 8:
hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,
id. 3, 25, 4:
hoc consilii,
id. 5, 39, 6:
hoc solacii,
id. 30, 13, 13:
hoc noctis,
Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
F.
Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):
eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,
there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:
lucet hoc,
Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
G.
Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:
hic homost omnium hominum praecipuos,
Plaut. Trin. 5, 1, 1:
hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,
Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,
huic homini, i. q. mihi,
Plaut. Ep. 1, 2, 38:
hic homo, i. q. ego,
id. Curc. 2, 1, 33:
hunc hominem, i. q. me,
Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:
vin' tu huic seni auscultare?
Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:
haec res,
my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:
hunc in collum,
my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
H.
With reference to time, of this time, now present, actual, this:
cena hac annona est sine sacris hereditas,
in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:
sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,
Liv. 3, 20:
his temporibus,
Cic. Fam. 13, 77, 1:
M. Cato, hujus nostri Catonis pater,
id. Off. 3, 16, 66; cf.:
si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,
Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:
etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,
the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:
ne horum quidem magnificentia operum,
Liv. 1, 55 fin.;
very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,
Plin. 14, 22, 28, § 143:
ante hos sex menses,
Phaedr. 1, 1, 10:
ante hoc triduum,
Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
II.
Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
(α).
With relat. clause:
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,
Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:
eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,
Cic. Rep. 1, 2:
neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,
id. ib. 1, 22:
non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,
id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:
quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?
Plaut. Am. 1, 1, 136:
unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,
Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:
haec quae sunt in hoc genere,
id. ib. 1, 11:
mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,
id. ib. 1, 13:
hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,
id. ib. 1, 14;
1, 16: in his libris, quos legistis,
id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:
quam quisque norit artem, in hac se exerceat,
id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:
lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,
Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:
servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,
Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:
de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,
id. Att. 13, 36 fin.; cf.:
is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,
Quint. 1, 2, 30:
hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,
Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:
mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,
Quint. 9, 2, 41.—
(β).
With acc. and inf.:
erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,
Cic. Rep. 1, 16:
sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,
id. ib. 2, 3:
hoc tantum admiror, Flavum, etc.,
Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:
unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,
Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.
with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 48:
ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,
Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
(γ).
With quod or quia:
maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,
Cic. Rep. 1, 6:
quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,
id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:
propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,
id. 12, 9, 6:
nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,
in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:
hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,
id. 9, 2, 53:
hoc ipso, quod,
id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:
id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,
Caes. B. G. 1, 2, 3:
hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,
id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:
hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,
id. 6, 2, 36:
hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,
Plaut. Rud. 2, 3, 57:
quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,
Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:
hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,
Quint. 10, 1, 15.—
(δ).
With ut or ne:
nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,
Plaut. Am. prol. 64; cf.:
hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,
id. ib. 81:
atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,
id. Ps. 2, 3, 19:
nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24:
neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,
id. ib. 1, 4;
for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,
id. ib. 6, 15:
quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,
id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:
plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,
Quint. 8 praef. § 6; cf.:
habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,
id. 11, 2, 51; so,
in hoc, ut,
id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,
in hoc scilicet, ne suspectus his foret,
Vell. 2, 41 fin. —
B.
Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:
in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,
Cic. Div. in Caecil. 4, 11:
quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,
id. Caecin. 7, 19; 34, 100:
cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,
id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:
primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,
id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:
ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,
Cic. Mil. 9, 24:
at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,
id. Phil. 2, 28, 70.—
C.
Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:
hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?
Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
III.
Advv.
1.
hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:
nunc hac An illac eam, incerta sum consili,
id. Rud. 1, 3, 30:
plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,
Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:
hac illac circumcursa,
id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:
sequere hac, reducam te ubi fuisti,
this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:
sequere hac me intus ad Glycerium nunc,
Ter. And. 5, 6, 14:
sequere me ergo hac intro,
id. Ad. 4, 3, 18:
i hac mecum intro,
Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:
quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,
Cic. Leg. 1, 4, 14:
ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,
Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):
namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,
Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:
utrum hacin feriam an ab laeva latus?
Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
2.
hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
I.
In space.
A.
Lit.:
hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,
Plaut. Capt. prol. 1 sq.:
ego jam dudum hic adsum,
Ter. Eun. 4, 6, 5:
quem praestolare hic ante ostium?
id. ib. 5, 6, 5:
hic propter hunc adsiste,
id. Ad. 2, 1, 15:
hic tui omnes valent,
Cic. Fam. 6, 20, 3:
non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,
id. Verr. 2, 5, 55, § 143:
mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,
Ov. M. 1, 319:
hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,
Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:
hicine,
id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:
facile hic plus mali est, quam illic boni,
Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:
hic segetes, illic veniunt felicius uvae,
Verg. G. 1, 54:
hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,
Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:
hic proxume viciniae,
in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:
modo vidi virginem hic viciniae miseram,
Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
B.
Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:
hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,
Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:
hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,
id. Arch. 4, 8; cf.:
hic vos dubitabitis, judices,
id. Verr. 2, 2, 44, § 109:
hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,
id. de Imp. Pomp. 13, 39:
hic jam plura non dicam,
id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):
hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,
Ter. And. 4, 1, 14:
ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,
Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):
alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,
Vell. 2, 49, 3.—
II.
Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:
hic reddes omnia,
Ter. And. 2, 3, 15:
hic ego quid praedicem?
Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:
hic cum uterque me intueretur,
id. Fin. 2, 1, 1; so,
hic cum,
id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:
hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,
Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §
66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,
Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;
hic Scipio, etc.,
Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
3.
huc (access. form hoc), v. huc.

Lewis & Short latin dictionary > hoce
17 Inachides

Īnăchus or - os, i, m., = Inachos, the first king of Argos, father of Io and Phoroneus, Hor. C. 2, 3, 21; 3, 19, 1; Verg. A. 7, 372; Lact. 1, 11, 20. Also, a river in Argolis named for king Inachus, now Banitza, Plin. 4, 5, 9, § 17; Ov. M. 1, 583; 642 sq.; Verg. A. 7, 792; Stat. Th. 4, 119.—
II.
Derivv.
A.
Īnăchĭus, a, um, adj., Inachian; poet. also, i. q. Argive or Grecian:
juvenca,
i. e. Io. Verg. G. 3, 153;
hence also: bos,
i. e. Isis, identified with Io, Ov. F. 3, 658:
ira,
i. e. of Juno against Io, Petr. 139: Argi ( governed by Inachus, or on the river Inachus), Verg. A. 7, 286:
undae,
i. e. of the river Inachus, Val. Fl. 4, 397; but also of the Lernean Sea (of Lerna, near Argos), Luc. 4, 634:
rex,
i. e. Adrastus, king of Argos, Stat. Th. 2, 145: litus, i. e. Argolic or Grecian, Ov. F. 5, 656:
urbes,
Verg. A. 11, 286:
natae,
Val. Fl. 8, 148:
Linus (as the son of the Argive Psamathe),
Prop. 2, 13 (3, 4), 8:
Perseus (as the son of the Argive Danaë),
Claud. in Ruf. 1, 278. —
B.
Īnă-chus, a, um, adj., the same:
pubes,
i. e. Grecian, Stat. Th. 8, 363. —
C.
Īnăchĭ-des, ae, m., a male descendant of Inachus; so Perseus (cf. in the preced.), Ov. M. 4, 720; Epaphus (as the son of Io), id. ib. 1, 753; in plur., the Argives, Stat. Th. 3, 365. — Īnăchis, ĭdis, f., Inachian; or subst., a female descendant of Inachus:
ripae,
i. e. of the river Inachus, Ov. M. 1, 640:
Acrisione (as the daughter of the Argive Danaë),
Verg. Cat. 11, 33.— Subst., of lo, Prop. 2, 33 (3, 31), 4; Ov. F. 1, 454; id. M. 1, 611;
identified with Isis (v. above, under Inachius),
id. ib. 9, 687.—In plur.: Īnăchĭdes, um, female Argives, Claud. B. G. 407.

Lewis & Short latin dictionary > Inachides
18 Inachis

Īnăchus or - os, i, m., = Inachos, the first king of Argos, father of Io and Phoroneus, Hor. C. 2, 3, 21; 3, 19, 1; Verg. A. 7, 372; Lact. 1, 11, 20. Also, a river in Argolis named for king Inachus, now Banitza, Plin. 4, 5, 9, § 17; Ov. M. 1, 583; 642 sq.; Verg. A. 7, 792; Stat. Th. 4, 119.—
II.
Derivv.
A.
Īnăchĭus, a, um, adj., Inachian; poet. also, i. q. Argive or Grecian:
juvenca,
i. e. Io. Verg. G. 3, 153;
hence also: bos,
i. e. Isis, identified with Io, Ov. F. 3, 658:
ira,
i. e. of Juno against Io, Petr. 139: Argi ( governed by Inachus, or on the river Inachus), Verg. A. 7, 286:
undae,
i. e. of the river Inachus, Val. Fl. 4, 397; but also of the Lernean Sea (of Lerna, near Argos), Luc. 4, 634:
rex,
i. e. Adrastus, king of Argos, Stat. Th. 2, 145: litus, i. e. Argolic or Grecian, Ov. F. 5, 656:
urbes,
Verg. A. 11, 286:
natae,
Val. Fl. 8, 148:
Linus (as the son of the Argive Psamathe),
Prop. 2, 13 (3, 4), 8:
Perseus (as the son of the Argive Danaë),
Claud. in Ruf. 1, 278. —
B.
Īnă-chus, a, um, adj., the same:
pubes,
i. e. Grecian, Stat. Th. 8, 363. —
C.
Īnăchĭ-des, ae, m., a male descendant of Inachus; so Perseus (cf. in the preced.), Ov. M. 4, 720; Epaphus (as the son of Io), id. ib. 1, 753; in plur., the Argives, Stat. Th. 3, 365. — Īnăchis, ĭdis, f., Inachian; or subst., a female descendant of Inachus:
ripae,
i. e. of the river Inachus, Ov. M. 1, 640:
Acrisione (as the daughter of the Argive Danaë),
Verg. Cat. 11, 33.— Subst., of lo, Prop. 2, 33 (3, 31), 4; Ov. F. 1, 454; id. M. 1, 611;
identified with Isis (v. above, under Inachius),
id. ib. 9, 687.—In plur.: Īnăchĭdes, um, female Argives, Claud. B. G. 407.

Lewis & Short latin dictionary > Inachis
19 Inachius

Īnăchus or - os, i, m., = Inachos, the first king of Argos, father of Io and Phoroneus, Hor. C. 2, 3, 21; 3, 19, 1; Verg. A. 7, 372; Lact. 1, 11, 20. Also, a river in Argolis named for king Inachus, now Banitza, Plin. 4, 5, 9, § 17; Ov. M. 1, 583; 642 sq.; Verg. A. 7, 792; Stat. Th. 4, 119.—
II.
Derivv.
A.
Īnăchĭus, a, um, adj., Inachian; poet. also, i. q. Argive or Grecian:
juvenca,
i. e. Io. Verg. G. 3, 153;
hence also: bos,
i. e. Isis, identified with Io, Ov. F. 3, 658:
ira,
i. e. of Juno against Io, Petr. 139: Argi ( governed by Inachus, or on the river Inachus), Verg. A. 7, 286:
undae,
i. e. of the river Inachus, Val. Fl. 4, 397; but also of the Lernean Sea (of Lerna, near Argos), Luc. 4, 634:
rex,
i. e. Adrastus, king of Argos, Stat. Th. 2, 145: litus, i. e. Argolic or Grecian, Ov. F. 5, 656:
urbes,
Verg. A. 11, 286:
natae,
Val. Fl. 8, 148:
Linus (as the son of the Argive Psamathe),
Prop. 2, 13 (3, 4), 8:
Perseus (as the son of the Argive Danaë),
Claud. in Ruf. 1, 278. —
B.
Īnă-chus, a, um, adj., the same:
pubes,
i. e. Grecian, Stat. Th. 8, 363. —
C.
Īnăchĭ-des, ae, m., a male descendant of Inachus; so Perseus (cf. in the preced.), Ov. M. 4, 720; Epaphus (as the son of Io), id. ib. 1, 753; in plur., the Argives, Stat. Th. 3, 365. — Īnăchis, ĭdis, f., Inachian; or subst., a female descendant of Inachus:
ripae,
i. e. of the river Inachus, Ov. M. 1, 640:
Acrisione (as the daughter of the Argive Danaë),
Verg. Cat. 11, 33.— Subst., of lo, Prop. 2, 33 (3, 31), 4; Ov. F. 1, 454; id. M. 1, 611;
identified with Isis (v. above, under Inachius),
id. ib. 9, 687.—In plur.: Īnăchĭdes, um, female Argives, Claud. B. G. 407.

Lewis & Short latin dictionary > Inachius
20 Inachos

Īnăchus or - os, i, m., = Inachos, the first king of Argos, father of Io and Phoroneus, Hor. C. 2, 3, 21; 3, 19, 1; Verg. A. 7, 372; Lact. 1, 11, 20. Also, a river in Argolis named for king Inachus, now Banitza, Plin. 4, 5, 9, § 17; Ov. M. 1, 583; 642 sq.; Verg. A. 7, 792; Stat. Th. 4, 119.—
II.
Derivv.
A.
Īnăchĭus, a, um, adj., Inachian; poet. also, i. q. Argive or Grecian:
juvenca,
i. e. Io. Verg. G. 3, 153;
hence also: bos,
i. e. Isis, identified with Io, Ov. F. 3, 658:
ira,
i. e. of Juno against Io, Petr. 139: Argi ( governed by Inachus, or on the river Inachus), Verg. A. 7, 286:
undae,
i. e. of the river Inachus, Val. Fl. 4, 397; but also of the Lernean Sea (of Lerna, near Argos), Luc. 4, 634:
rex,
i. e. Adrastus, king of Argos, Stat. Th. 2, 145: litus, i. e. Argolic or Grecian, Ov. F. 5, 656:
urbes,
Verg. A. 11, 286:
natae,
Val. Fl. 8, 148:
Linus (as the son of the Argive Psamathe),
Prop. 2, 13 (3, 4), 8:
Perseus (as the son of the Argive Danaë),
Claud. in Ruf. 1, 278. —
B.
Īnă-chus, a, um, adj., the same:
pubes,
i. e. Grecian, Stat. Th. 8, 363. —
C.
Īnăchĭ-des, ae, m., a male descendant of Inachus; so Perseus (cf. in the preced.), Ov. M. 4, 720; Epaphus (as the son of Io), id. ib. 1, 753; in plur., the Argives, Stat. Th. 3, 365. — Īnăchis, ĭdis, f., Inachian; or subst., a female descendant of Inachus:
ripae,
i. e. of the river Inachus, Ov. M. 1, 640:
Acrisione (as the daughter of the Argive Danaë),
Verg. Cat. 11, 33.— Subst., of lo, Prop. 2, 33 (3, 31), 4; Ov. F. 1, 454; id. M. 1, 611;
identified with Isis (v. above, under Inachius),
id. ib. 9, 687.—In plur.: Īnăchĭdes, um, female Argives, Claud. B. G. 407.

Lewis & Short latin dictionary > Inachos

Страницы

См. также в других словарях:

ex mails moribus bonae leges natae sunt — /eks msbs morabas bowniy liyjiyz neytiy sant/ Good laws arise from evil morals, i.e., are necessitated by the evil behavior of men … Black's law dictionary
ex mails moribus bonae leges natae sunt — /eks msbs morabas bowniy liyjiyz neytiy sant/ Good laws arise from evil morals, i.e., are necessitated by the evil behavior of men … Black's law dictionary
Ex malis moribus bonae leges natae sunt — Good laws are born of bad morals … Ballentine's law dictionary
OETINGA — Germanice Oetingen, nomen Comitatus, sub proprio Comite, (cui Principale axioma ante tempus aliquod ab Imperatore collatum) in Sueviae parte Rhetia. A Gedeone Romano, cui anno ante Christum natum 48. Iulius Caesar certa insignia dederit, familiae … Hofmann J. Lexicon universale
SAYNA — locus Germaniae, vulgo Sayn in Circul. Rhenan. olim sub Comitibus: quorum, et Comitum Witgensteniorum, familia, utraque vetusta, cum exstincta esset, Spanhemii Comites utriusque successionem obtinuêre. Nam Ioahnni Comiti Spanhemio Adelheidis… … Hofmann J. Lexicon universale
OFFENBACUM — German. Offnebach, castrum Germaniae, in Wetteravia, sub proprio Comite ex Familia Isenburgica. In hac enim cum praecipua gentis divisio coepisset tum, cum Henricus, Arnoldi Trevirensis frater, duos genuisset filios, CGerlacum et Ludovicum; illi… … Hofmann J. Lexicon universale
RUDELSTADIUM — nomen loco in Thuringia provinc. Germaniae, vulgo Rudelstatt, quasi Rudolphopolis, sub proprio Comite, ex familia Schwarrzenburgica. In qua cum lineae tres essent superiori saeculô, ad mediam iterum successio devoluta est; atque in hac communem… … Hofmann J. Lexicon universale
RUDENHAUSIA Familia — inter Germaniae illustres. ramus est stirpis Gastellensis: quae tota in duabus lineis Remlingensi et Rudenhausia iam consistit, quas Wolfgangus et Gotfridus, Georgii sub finem superioris saeculi filii, coeperunt. Et quidem lineae in rudenhausen… … Hofmann J. Lexicon universale
Incest — This article is about the variable social/legal/religious/cultural infraction of sexual relations with close kin. For the biological act of reproducing with close kin, see inbreeding. For the descriptive term for blood related kin, see… … Wikipedia
Schloss Tann — Das Rote und das Blaue Schloss von der Schlossstraße aus gesehen Das Schloss Tann ist eine Schlossanlage in Stil der Renaissance und des Barocks in der Stadt Tann im hessischen Landkreis Fulda. Sie besteht aus drei Flügeln, dem Roten, dem Blauen… … Deutsch Wikipedia
CORONA — I. CORONA Urbs Daciae mediterranea forsan Palmissa antiqu. Nunc urbs Transylvaniae ad Burciam amnem, Stephanopolis et Brassovia etiam: munita in regiuncul. Burcza; ubi 3. suburbia, quorum unum Bulgari, 2. Hungari, 3. Saxones incolunt. 12. leuc.… … Hofmann J. Lexicon universale

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

natae N F

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

natae N F

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: